De moeder van Marijke, Barbara en Vincent is na een lang verblijf in het hospice overleden. Vader was al 15 jaar eerder overleden. De kinderen maken het verblijf van moeder in het hospice lang en intensief mee.

Marijke: “Onze ouders komen oorspronkelijk uit Nootdorp. Toen vader met de VUT ging verhuisden onze ouders naar Dronten. Zij hebben hier jarenlang met plezier gewoond. Toen mijn moeder moeite had met het optillen van haar arm en een scheef gezicht had dachten wij aan een bloedpropje in de hersenen. De diagnose van uitzaaiingen in het hoofd kwam dan ook hard bij ons aan. Er was niets meer aan te doen en de arts dacht dat mijn moeder nog maximaal drie maanden te leven had.”

Op de vraag hoe het idee tot het verblijf in het hospice is geboren vervolgt Marijke: ”De transferverpleegkundige in het ziekenhuis opperde het hospice voor het laatste stukje van moeders leven. Zij kende het hospice in Dronten en hoefde er niet over na te denken, ze koos gelijk voor het hospice. Wij waren nog aan het denken hoe wij de zorg zouden gaan organiseren. Barbara en ik wonen in Zuid-Holland en onze broer Vincent heeft zijn baan en gezin. Maar mam wilde naar het hospice, hierin was zij heel resoluut. Alles ging toen eigenlijk erg snel, er was plek en voordat wij het wisten waren we al spulletjes aan het pakken van moeders huis richting hospice.”

Ik merk op dat veel mensen een vaag beeld hebben van een hospice en wat daar gebeurt. Marijke moet lachen en zegt dat beeld al aardig compleet

te hebben gehad voordat dit alles ging spelen. Eerder had Marijke zelfs al gesproken met het hospice in haar eigen woonplaats over haar inzet als vrijwilliger. Marijke: ”Dat beeld had ik al aardig in mijn hoofd. Veel mensen met allerlei functies die voor de gasten zorgen; vrijwilligers aan het bed, coördinatoren, verpleegkundigen en ook mensen die zich als gastvrouw inzetten. Wat anders was, is dat het hospice in Dronten mijn beeld overtrof. Er was zoveel aandacht, warmte en liefde, moeder stond in alles centraal en wij als familie kregen ook veel aandacht als dat nodig was. Ik dacht nog: Jeetje wat krijg je een groot cadeau hier met allerlei mensen die hier veel liefde, tijd en energie insteken! Wij hadden met ons gezin heel veel Quality Time, wij hoefden ons geen zorgen te maken om de zorgen.”

Pratende over sterven in het hospice in plaats van in het ziekenhuis, dat toch ook gebeurt, geeft Marijke aan dat zij ervan overtuigd is dat er binnen het ziekenhuis met uitsluitend betaalde arbeid en een erg druk werkschema niet dezelfde aandacht kan worden gegeven aan de patiënt zoals een hospice dat wel

doet richting de gast. Marijke: “Je kunt simpelweg niet verwachten dat het ziekenhuis dezelfde aandacht kan geven, het is er druk en men is vooral ook bezig voor patiënten te zorgen die ziek zijn en hopelijk weer kunnen herstellen. Dat is ook logisch.”

Marijke vervolgt: “Mam wilde ook niet allerlei levensverlengende inzet en medicijnen krijgen als zij ongeneeslijk ziek zou worden. Al jaren eerder had zij hiervoor samen met ons een verklaring opgesteld, die ook bij de huisarts bekend was.  Het hospice was ook in dat opzicht de logische keuze.”

Uit nieuwsgierigheid vraag ik wat de verschillen zijn tussen het hospice in Delft waar Marijke inmiddels werkzaam is als vrijwilligster en het Dronter hospice. Marijke: “Er zijn niet heel veel verschillen, ja natuurlijk tussen de gebouwen, hier is erg veel daglicht in het gebouw. Er zijn vooral overeenkomsten. De beide hospices worden gedragen door mensen die zich inzetten met veel gevoel voor de ander.” Op de vraag naar een voorbeeld hiervan zegt Marijke: “

Mam had op een gegeven moment een dekbedovertrek die zij absoluut het mooist vond, toen dat bekend was kreeg zij die ook steevast op haar bed. Er was ook eens een gast die een kroketje kreeg, mam had dit in de gaten en het was duidelijk dat zij daar ook erg veel trek in had. Er werd alsnog direct ook voor haar een kroketje bij de snackbar gehaald! Dat is toch mooi! En haar voeten werden regelmatig gemasseerd! Ja, mam was hier echt thuis. Toen zij in het begin nog kon lopen ging mam zelfstandig naar de huiskamer om te  puzzelen of koffiedrinken. Toen het fysiek slechter ging, bracht de rolstoel uitkomst en  gingen wij zelfs met rolstoel en al naar buiten. Dat kon allemaal, hierin was er een complete vrijheid! Mijn zwager en zus organiseerden zelfs uitstapjes buiten Dronten, zo gingen zij met mam naar Elburg.”

Terugkomend op de huiskamer is de vraag of het dan ook echt als thuis voelde voor moeder? “Jazeker!”, aldus Marijke, “Naast alle aandacht en bewegingsvrijheid had mam ook veel van haar eigen spulletjes mee zoals planten, een eigen dekentje, foto’s en dierbare spulletjes. En niet alleen mam, ook wij voelden ons hier echt wel thuis. We konden zelf ook voor haar zorgen waar wij dat konden en wilden en er was  ook altijd wel een luisterend oor voor ons. Niet alleen de vrijwilligers ook de verpleegkundigen waren erg lief, warm en betrokken. Een vrijwilliger heeft zelfs een keer een goede vriendin van mam naar het station gebracht, anders zou zij de trein hebben gemist.”

In het hospice is het verblijf soms heel kort, soms ook wat langer of veel langer. Op een gegeven moment is het einde daar. Op mijn vraag hoe dat ging met hun moeder vertelt Marijke het volgende: “Op een gegeven moment werd mam zichtbaar zwakker. Wij zagen een verschil in de manier van kijken, het was anders dan eerder. Zij viel ook flink af en wij hadden in de gaten dat wij ons moesten voorbereiden op het afscheid.  Op de laatste vrijdag zijn haar broers, schoonzus en oude buren nog geweest.  De ochtend erop is zij in mijn bijzijn rustig overleden.  Het was verdrietig en ook mooi maar niet eng.  We hebben zelf ge

holpen bij de laatste zorg. Frappant moment was dat moeder compleet was verzorgd en gekleed toen mijn zwager opmerkte dat de lakschoenen uit de kast nog aan moesten. Dit was moeders wens. De al aangetrokken sandalen  gingen weer uit en de juiste schoenen gingen aan!” Marijke glimlacht: ”Dat kon ook gewoon, er was geen druk of haast en bij de uitgeleide naar de begrafenisauto was er zelfs een boog van wel 15 vrijwilligers in het hospice, heel mooi.”

Marijke besluitend: “Er was verdriet maar ook opluchting. Onze moeder kon nu eindelijk naar mijn vader. Mijn ouders waren gek op elkaar. Zij heeft hem 15 jaar moeten missen en was er klaar voor om te gaan. Soms duurde het haar zelfs te lang voor zij kon gaan. Grappig is dat zij met een likje glitternagellak op haar neus de kist in is gegaan. Samen met haar kleindochter was zij hiermee bezig geweest. Wij hebben het bewust laten zitten, dat paste ook echt bij onze moeder. Alles bij elkaar was het een zware maar ook mooie periode in het hospice. Wij hebben de tijd gehad om naar het afscheid toe te groeien.”

(Interview door Bart van der Wal)